سینماپرس: وقتی قرار به رقابت برای دیده شدن شبکههای تلویزیونی باشد، دو بازه زمانی را میتوان به عنوان زمان امتحان تواناییهای شبکهها در نظر گرفت.
وقتی قرار به رقابت برای دیده شدن شبکههای تلویزیونی باشد، دو بازه زمانی را میتوان به عنوان زمان امتحان تواناییهای شبکهها در نظر گرفت. اولین بازه زمانی ایام 13 روزه نوروز است و دوره دوم بازه یک ماهه رمضان که این دو بازه شباهتها و تفاوتهای زیادی با هم دارند. به طوری که در ایام عید 13 روز برنامه شاد و در ایام ماه رمضان یک برنامه برای دیدهشدن که باید شرایط ماه، روزهداری بینندگان و حس و حال معنوی آن را در نظر بگیرد. به همین دلیل برنامهریزی یک ماهه شبکهها برای ایام رمضان میتواند مانند امتحانات نهایی یک ترم آموزشی نشان دهنده توانمندیهای یک شبکه تلویزیونی باشد.
همه شبکهها رقابت را دوست دارند
هر ساله تقریباً همه شبکههای مهم تلویزیونی (بهغیر از شبکههای تخصصی) ویژه برنامههای دم افطار و جنگهای شبانه مناسب ماه رمضان را تولید میکنند که اکثر برنامهها زنده و در موارد معدودی ضبطی هستند. امسال به دلیل تغییر معاون سیما، نشست اعلام برنامههای ماه رمضان تلویزیون لغو شد و هر شبکه به طور جداگانه برنامههایش را اعلام کرد. از این رو مشخص نشد که آیا تلویزیون مانند ایام عید که تلاش میکند برنامههای خوبش با یکدیگر تداخل نداشته باشد برای ماه رمضان نیز چنین برنامهریزی دارد یا خیر؟! البته شروع برنامهها نشان داد که چنین موضوعی وجود ندارد و تداخلهای خواسته و ناخواسته باعث شد برخی از برنامهها فرصت دیدهشدن را از دست بدهند.
دم افطار ساعت کنکور است؟!
مهمترین بخش ویژه برنامههای تلویزیونی مناسبتی ماه رمضان ساعت یا دقایق باقی مانده تا اذان مغرب و هنگام افطار است. شبکههای اول، دوم و سوم سیما و شبکه 5 در این ساعت ویژه برنامه دارند. شبکه اول «شهرباران»، شبکه 2 «رو به راه» و شبکه 3«ماه عسل» و شبکه5 «شهر عزیز» این تداخل برنامه رقابت دیده شدن را به همراه دارد. اما نتیجه رقابت چیست؟! قبل از اینکه به نتیجه رقابت بپردازیم به شرایط امتحان نگاه کنیم که در آن هر برنامه تلاش میکند مهمانهای خاصی را دعوت کند، حالت گفتوگو محور را حفظ کند و البته مجریهای برنامه جذابیت و قابلیت حفظ مخاطب را داشته باشند. امتحان به صورت «open book» است و امکان تقلب و مشابهسازی وجود دارد. با این وجود بینندگان تلویزیون فقط حق دارند یکی از این برنامهها را تماشا کنند. در هفته اول ماه رمضان که پشت سر گذاشتیم، یک برنامه توانسته است باز هم تمایز خود را با دیگران نشان دهد و آن برنامه برنامهای نیست جز«ماه عسل» شبکه 3سیما که صدرنشینیاش در برنامههای اجتماعی چند سالی است بلامنازع است، امسال هم نشان داده میتواند غافلگیریهای جدیدی داشته باشد. امسال در هفته اول دیدار مادر با فرزندش بعد از 36 سال، برگ برنده احسان علیخانی در ماه عسل بود.
چرا فقط علیخانی!
آمار غیررسمی بینندگان ماه عسل نشان میدهد که حتی با «openbook» نیز دیگران نمیتوانند به ماه عسل برسند. علیخانی برعکس برنامهسازان دیگر شبکههای تلویزیونی یک سال را در حال پیدا کردن سوژه است و خودش نیز چند بار در برنامههایش به این موضوع تأکید کرده است. بر عکس وی، دیگر گروههای برنامهساز در طول سال برنامههای روتینی را دارند که باید هر هفته روی آنتن ببرند و برنامهریزیشان برای ماه رمضان شاید چند روز بیشتر طول نکشد. برای نمونه شبکه اول سیما شهر باران را بر اساس ساختار برنامههای قبلیاش مثل «روز هنوز تمام نشده» تولید میکند، شبکه 2سیما نیز برنامه «رو به راه» را در طول ایام سال روی آنتن دارد و این برنامه با رویکرد اجتماعی به لحاظ ماهیتی، نسبتی با ماه رمضان ندارد. یا برنامه «ماه نشان» شبکه افق سیما با حضور حاج حسین یکتا و بیژن نوباوه میتواند یک برنامه تحلیلی استراتژی فرهنگی در طول سال باشد. البته تهیهکننده این برنامه گفته است قصد رقابت با دیگر برنامهها را ندارد.
حضور اسپانسرها در روی آنتن رفتن برنامههای مناسبتی نیز قابلتوجه است. به طوری که شبکه2سیما با مشارکت یک مؤسسه مالی و اعتباری برنامه «شیدایی» را تولید کرده است، «ماه عسل» از اسپانسری یک سامانه پرداخت موبایلی بهره میبرد و برنامه «جشن رمضان» شبکه 5 هم در مشارکت کمیته امداد برخوردار است.
شبکههایی که نمیخواهند در رقابت باشند
شبکه 4 سیما برنامه دم افطار ندارد، شبکه کودک و نوجوان نیز که برنامه سحرگاهی «سرسفره خدا» را دارد، برای افطار برنامهای ندارد. شبکه مستند سیما تنها شبکه تخصصی بود که ویژه برنامهای برای ماه رمضان در نظر گرفته است و دیگر شبکههای تخصصی سیما که تعدادشان کم هم نیست، ویژه برنامه ندارد. این شبکه با این کار رسماً خود را از دایره رقابت ماه رمضان خارج کرده است. البته آنها که ماندهاند نیز با «ماه عسل» روبهرو هستند که هرچقدر هم اشک و آه در برنامهاش داشته باشند، بینندگانش آن را رها نمیکنند و پای برنامههای شاد دیگر شبکهها نمینشینند. همین موضوع نشان میدهد که بینندگان سیما، رقبای ماه عسل را چندان جدی نمیگیرند.
منبع: جوان