اظهارات فرهادی درباره‌ی فیلم جدیدش

اظهارات فرهادی درباره‌ی فیلم جدیدش

اظهارات فرهادی درباره‌ی «فروشنده» و «آرتورمیلر» بعد از اکران فیلمش در «کن»

 اصغر فرهادی*

سینماپرس: اصغر فرهادی همزمان با رونمایی فیلمش در جشنواره‌ی فیلم کن ،درباره‌ی فیلم‌سازی‌اش و ارتباط فیلم جدیدش با نمایشنامه‌ی «آرتور میلر» سخن گفت.

به گزارش سینماپرس، اصغر فرهادی با هفتمین فیلم بلند سینمایی‌اش «فروشنده»، برای دومین بار شانس خود را برای کسب جایزه نخل طلای بهترین فیلم جشنواره کن می‌آزماید.

در زیر مصاحبه فرهادی با سایت رسمی جشنواره کن را می‌خوانیم:

**پس از ساخت فیلم «گذشته» در فرانسه و به زبان فرانسوی، چرا برای ساخت فیلم «فروشنده» به تهران بازگشتید؟

زمانی که ساخت فیلم «گذشته» را به پایان بردم، کار روی داستانی را شروع کردم که در اسپانیا روی می‌دهد. لوکیشن‌ها را انتخاب کردیم و متن کامل فیلمنامه را بدون دیالوگ نوشتم. در مورد این پروژه با تهیه‌کنندگان و بازیگران اصلی صحبت کردیم اما جمع کردن کل تیم سازنده فیلم به یک سال زمان نیاز داشت و من نیز خوشحال شدم که می‌توانم در این فرصت، فیلمی در ایران بسازم. خیلی راحت نبودم دو فیلم پشت سر هم در خارج از ایران بسازم و از ساخت فیلم در کشورم فاصله بگیرم اما حالا همه چیز خوب است و من به پروژه فیلمم در اسپانیا خواهم پرداخت.

 

**ایده ساخت فیلم جدیدتان چگونه شکل گرفت؟

مدتی بود از داستان ساده‌ای که در ته ذهنم بود یادداشت‌برداری می‌کردم و زمانی که فرصت ساخت فیلم در ایران مهیا شد، تمام یادداشت‌هایی را که در طول مدت یک سال نوشته بودم را جمع کردم. همیشه دوست داشتم فیلمی بسازم که در دنیای تئاتر روی می‌دهد. زمانی که جوان‌تر بودن تئاتر کار می‌کردم و این برای من خیلی بامعنا بود. داستان برای محیط تئاتر ایده‌آل است بنابراین شروع به نوشتن سناریویی درباره بازیگران یک نمایش کردم.

 

**«فروشنده» را چگونه توصیف می‌کنید؟ آیا این یک داستان درباره انتقام یا شرافت از دست رفته است؟

برایم واقعا دشوار است که بخواهم «فروشنده» را توصیف یا خلاصه کنم و حتی بگویم این داستان شخصا برای من چه معنایی دارد. همه چیز بستگی به چهارچوب ذهنی خاص مخاطب دارد؛ اگر به فیلم به عنوان یک تفسیر اجتماعی نگاه کنید، این عناصر را به خاطر می‌آورید، شاید فرد دیگری آن را به عنوان یک داستان اخلاقی و یا از زاویه دیدی کاملا متفاوت ببیند. آنچه می‌توانم بگویم این است که این فیلم یک بار دیگر به پیچیدگی‌های روابط انسانی بویژه درون خانواده می‌پردازد.

 

**در آغاز فیلم، عماد و رعنا یک زوج معمولی هستند، آیا این دو شخصیت نمونه‌ای از ایرانی‌های متعلق به قشر متوسط جامعه هستند؟

عماد و رعنا یک زوج طبقه متوسط ایرانی هستند و نمی‌توان گفت آنها نماینده اکثریت زوج‌ها در این طبقه اجتماعی هستند. این شخصیت‌ها تنها به گونه‌ای خلق شده‌اند که مخاطب فکر نکند که آنها با بسیاری از افرادی که اطرافشان زندگی می‌کنند متفاوت هستند. آنها یک زوج معمولی با ویژگی‌های خودشان هستند اما خود را در شرایطی می‌یابند که ابعاد غیرمنتظره‌ای از شخصیت‌شان آشکار می‌شود.

 

**عنوان اصلی فیلم یادآور نمایشنامه نوشته «آرتور میلر» است که عماد و رعنا در حال تمرین کردن ان با دوستانشان هستند. چرا این نمایشنامه را انتخاب کردید؟

زمانی که دانشجو بودم «مرگ فروشنده» را خواندم و بسیار تحت تاثیر آن قرار گرفتم، احتمالا به دلیل آن‌ چه درباره روابط انسانی می‌گوید. این نمایشنامه بسیار غنی است که امکان چندین خوانش متفاوت از آن را ممکن می‌سازد. مهمترین بُِعد آن نقد اجتماعی از دوره‌ای از تاریخ است، زمانی که تغییر ناگهانی آمریکای شهری موجب نابودی یک طبقه اجتماعی شد. مردمی که نتوانستند خود را این تغییر سریع وفق دهند، خُرد شدند. از این نقطه نظر، این نمایشنامه با شرایط کنونی کشورم بسیار مشابه است. چیزها با سرعت سرسام‌آوری در حال تغییر هستند.

یکی دیگر از ابعاد این نمایشنامه، پیچیدگی روابط اجتماعی درون خانواده و بویژه زوج متشکل از فروشنده و «لیندا» است. این فیلم علاوه بر جذابیت عاطفی، بسیار تکان‌دهنده است و مخاطب را به تفکر درباره پرسش‌های ظریفی وامی‌دارد. زمانی که تصمیم گرفتم بازیگران اصلی فیلم متعلق به یک گروه تئاتر باشند، اثر «آرتور میلر» خیلی برایم جذاب بنظر رسید تا جایی که به من اجازه داد رابطه‌ای موازی میان آن و زندگی شخصی زوج درون فیلم ایجاد کنم. عماد و رعنا روی صحنه تئاتر در نقش مرد فروشنده و «لیندا» بازی می‌کنند و در زندگی شخصی نیز بدون آن که متوجه باشند با مرد فروشنده و همسرش مواجه می‌شوند و باید برای سرنوشت آن تصمیم بگیرند.

 

**شما از طریق تراس آپارتمان جدید شخصیت‌ها در فیلم چشم اندازی از توسعه آشفته تهران ارائه داده‌اید، آیا این چشم انداز شخصی شما از شهری است که در آن کار و زندگی می‌کنید؟

تهران امروز خیلی شبیه به نیویورکی است که «میلر» در ابتدای نمایشنامه توصیف می‌کند؛ شهری که چهره آن به سرعت در حال تغییر است و هر چیز قدیمی را نابود می‌کند، باغ‌ها و گلزارها جای خود را به برج‌ها می‌دهند. این دقیقا همان محیطی است که فروشنده در آن زندگی می‌کند و یک رابطه موازی دیگر میان نمایشنامه و فیلم است. تهران به سرعت و به شکلی دیوانه‌وار، آنارشیستی و غیرمنطقی در حال تغییر است. زمانی که فیلمی روایتگر داستان یک خانواده است، مسلما خانه نقش مهمی ایفا می‌کند. موضوعی که پیش از این در دیگر آثارم نیز توجه کردم، این بار هم خانه و شهر نقش اساسی در فیلم دارند.

ترجمه: ایسنا

منبع : cinemapress.ir/news

سینمای غرب که منجی اش جعلی است!

مستغاثی: تفکر سکولار و ضد اسلامی در سینمای کشور با مفهوم انتظار در حال جدال است/ حوزه های علمیه باید به حوزه تولید در سینما و تلویزیون ورود کنند/ سینمای غرب که منجی اش جعلی است!

 سعید مستغاثی*

سینماپرس: سعید مستغاثی همزمان با ایام ولادت حضرت ولی عصر (عج) گفت: متأسفانه جریان سینما و رسانه ها در کشور ما سکولاریستی است و لیبرالیست های غرب زده اداره امور آن را بر عهده داشته اند و این تفکر سکولار و ضد اسلامی در سینمای کشور با مفهوم انتظار در حال جدال است و می خواهد هویت دینی و اسلامی ما را از بین ببرد.

رئیس پیشین انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران در گفتگو با خبرنگار سینماپرس اظهار داشت: برخی موسسات که در حوزه مهدویت در حال تحقیق و پژوهش هستند تاکنون بیش از ۱۳۰۰ مفهوم را از مهدویت به دست آورده اند و قطعاً این مفاهیم می توانند دراماتیزه شده و در آثار فرهنگی و هنری اعم از رمان ها و فیلم ها و... برای انتقال به مخاطبان عام و به خصوص نسل جوان که شاید شناخت کمتری نسبت به این مفاهیم داشته باشد مورد استفاده قرار بگیرند.

وی ادامه داد: مفهوم انتظار و انواع مفاهیم آخرالزمانی جای آن را دارند که آثار تصویری در سینما و تلویزیون به خوبی نمایش داده شده و توجه مخاطبان را به خود جلب کنند اما متأسفانه ما هیچ گاه در زمینه تولید این نوع آثار ورود پیدا نکرده ایم؛ این در حالی است که سینمای غرب که منجی اش جعلی است سالیان دراز است که مفهوم انتظار را در آثار خود با جذاب ترین ابزار و دیدنی ترین تصاویر به تصویر می کشد و درصدد آن است که با نشان دادن منجی جعلی خود به اهداف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حکومت خود دست پیدا کند؛ جالب توجه است که این قبیل کشورها که هیچ اعتقادی به آخرالزمان ندارند با نشان دادن آخرالزمانی مصنوعی بر اساس اهداف سیاسی خود عمل می کنند اما ما در این زمینه کاری صورت نداده ایم.

مستغاثی سپس با بیان اینکه جریان سینما و رسانه ها را در کشور ما افرادی به وجود آوردند که هیچ گونه اعتقادی به اسلام نداشتند خاطرنشان کرد: این افراد درصدد آن بودند تا با ورود ابزاری مانند سینما و تلویزیون باورهای عقیدتی و دینی مردم کشور ما را به طور کلی از بین برده و به نوعی دست به هویت زدایی مردم باورمند ایران بزنند؛ به همین دلیل است که ما در اواخر دوران قاجار و اوایل حکومت پهلوی شاهد آن هستیم که به این نوع ابزار توجه بیش از حدی می شود و سران حکومت درصدد هستند تا این نوع ابزار را در زندگی روزانه مردم نهادینه کرده و همه را به نوعی معتاد به استفاده از آن ها نمایند.

این کارشناس فرهنگی تأکید کرد: متأسفانه جریان سینما و رسانه ها در کشور ما سکولاریستی است و لیبرالیست های غرب زده از دیرباز اداره امور آن را بر عهده داشته اند و این تفکر سکولار و ضد اسلامی در سینمای کشور با مفهوم انتظار در حال جدال است و می خواهد هویت دینی و اسلامی ما را از بین ببرد؛ ما حتی پس از وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی نیز تنها توانستیم شاهد برخی جرقه های شخصی از سوی فیلمسازان معتقد باشیم و همین امر باعث تولید آثار ارزشمندی مانند «محمد رسول الله (ص)» توسط فیلمسازی چون مجید مجیدی در سینمای ما شد اما از آنجا که سیستم مدیریتی فرهنگی ما از گذشته های دور توسط فراماسونرها پایه ریزی شده همچنان ما نتوانسته ایم تحولی بنیادین در این سیستم به وجود بیاوریم.

وی در پاسخ به این سوأل که چگونه می شود تفکر سکولاریستی در میان مدیران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران حاکم باشد اظهار داشت: تفکر سکولاریستی چیزی نیست که آشکار و عیان باشد بلکه بسیار زیرکانه و پنهان است به نوعی که حتی یک مرجع تقلید یا یک روحانی عظیم الشأن هم می تواند تفکر سکولاریستی داشته باشد. ما بسیار شاهد بوده ایم که افرادی این نوع تفکر را داشته اند که به انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی و... اعتقاد داشته اند و به شدت با کشورهایی مانند آمریکا نیز مخالفت می کرده اند؛ تفکر سکولاریستی از آنجا که درصدد است تا دین را از سیاست و زندگی روزانه مردم جدا کند مسأله ای نیست که بتوان گفت فقط افراد خاصی با دیدگاه های خاص این نوع تفکر را دارند بلکه همین امروز که سینمای جمهوری اسلامی ایران نشانی از سینمای دینی ندارد نشان دهنده وجود این نوع تفکر در میان دست اندرکاران آن است.

این منتقد برجسته سینمای کشور در همین رابطه گفت: تفکر سکولاریستی می خواهد این مسأله را در بین مردم جامعه رواج دهد که دین مسأله ای شخصی است و تنها باید در گوشه مساجد وجود داشته باشد و عرصه هنر، علم و... نیازی به حضور دین ندارد؛ این در حالی است که ما طی بیش از ۱۰ قرن از گذشت تمدن اسلامی شاهد آن بوده ایم که بهترین و والاترین هنرمندان جهان افرادی بوده اند که در حوزه اسلام شناسی حرف های جدی برای گفتن داشته و تفکرات اسلامی و عقیدتی خود را در راستای تولید آثارشان به کار می بسته اند.

مستغاثی در بخش دیگری از این گفتگو با تأکید بر اینکه متأسفانه حوزه های علمیه در این زمینه کم کاری بسیار داشته اند اظهار داشت: حوزه های علمیه باید به حوزه تولید در سینما و تلویزیون ورود کنند؛ حوزه ها همانطور که کتاب منتشر می کنند و اداره نشریات مختلف حوزوی را بر عهده دارند بایستی در زمینه تولید آثار هنری نیز فعال باشند؛ مگر بسیاری از عرفای بزرگ و اسلام شناسان دستی بر آتش هنر نداشته اند؟ مگر حضرت امام خمینی (ره) دیوان شعری با آن عظمت ندارد؟؛ پس ما باید قبول کنیم که اتفاقاً بهترین افرادی که می توانند به تبیین مفهوم مهدویت در تمامی آثار هنری اعم از سینما، تلویزیون، کتاب و... بپردازند علمای بزرگ اسلامی و حوزه های علمیه هستند.

وی ادامه داد: آنچه می تواند باعث شود تا سینمای غرب در قبال سینمای دینی ما کم بیاورد و قافیه را ببازد این است که ما در کشورمان مراکز متعدد آکادمیک در حوزه دین داریم اما آن ها چنین مراکزی را تحت اختیار ندارند؛ ما باید با به کارگیری نیروهای حوزوی جلوی افرادی را که قصد دارند در سینما و تلویزیون با تولید آثار بی محتوا، پوچ و نازل ریشه های اسلام را تخریب کنند گرفته و برای همیشه چنین تفکرات شوم و پلیدی را حذف و سانسور کنیم.

این کارشناس فرهنگی در بخش دیگری از این گفتگو تأکید کرد: خوشبختانه هنوز برای به وجود آوردن این اتفاق در کشور ما دیر نشده است چرا که تمامی مردم ما عشق زیادی به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) دارند و ما این مهم را همواره در مراسم های مذهبی مانند تاسوعا و عاشورای حسینی (ع) شاهد هستیم که با چه عشقی مردم به کوچه ها و خیابان ها می آیند و برای سرور و سالار شهیدان عزاداری می کنند؛ از این رو ما باید سعی کنیم برخلاف آنچه دشمنان اسلام و قرآن درصدد به دست آوردن آن هستند دین و مهدویت را در سبک زندگی مردم و همینطور در محیط های علمی، آثار هنری و... وارد سازیم و محاسبات دشمنان را برای همیشه بر هم بزنیم.

مستغاثی افزود: برای این کار نیاز است تا بازنگری جدی در تمامی حوزه های فرهنگی و هنری کشور صورت گیرد؛ به گونه ای که این تفکر غلط باید در کشور ما از بین برود که برای قرآن کریم تنها یک شبکه تلویزیونی قرآنی باید وجود داشته باشد بلکه ما بایستی در تمامی شبکه های تلویزیونی مان قرآن کریم جای بگیرد؛ این مسأله مانند این است که ما بگوییم در کشور باید یک مجلس شورای اسلامی و یک مجلس شورای غیراسلامی وجود داشته باشد!

وی در همین رابطه متذکر شد: اساس هویت و تفکر ما اسلامی، دینی و انقلابی است و ما زمانی می توانیم دستاوردهای عظیمی در حوزه تبیین مفاهیم مهدویت داشته باشیم که علم و هنر و دین را با یکدیگر ترکیب و ادغام کنیم چرا که تجربه ثابت کرده هرگاه علم و هنر و دین با یکدیگر ترکیب و ادغام شده این اتفاق منجر به ظهور تمدن عظیم اسلامی گشته و تا سال های سال ماندگار بوده است.

منبع : cinemapress.ir/news/